powrót

Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.

Ubezpieczenia OC kojarzą nam się przede wszystkim z ubezpieczeniem obowiązkowym pojazdu. Jest to jednak temat dużo szerszy, obejmujący zarówno ubezpieczenia obowiązkowe jak i dobrowolne. W tym artykule postaram się przybliżyć Państwu ich specyfikę oraz wyjaśnić różnice między ich rodzajami.

Zacznijmy od przybliżenia czym jest odpowiedzialność cywilna. W pewnym uproszczeniu odpowiedzialność cywilna to odpowiedzialność wynikająca z kodeksu cywilnego, do którego link znajdą Państwo [tutaj]. Proszę się przy tym nie zrażać datą ogłoszenia tekstu tej ustawy, gdyż zawiera ona wszystkie późniejsze zmiany i jest to aktualnie obowiązujący tekst ustawy Kodeks cywilny. Stosując kolejne uogólnienie, które to z uwagi na rozległość zagadnienia są nie do uniknięcia, odpowiedzialność cywilna to konieczność naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za szkodę wyrządzoną przez nas lub osoby pod naszą pieczą.

Idąc tym tropem ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej przenosi na określonych warunkach naszą odpowiedzialność cywilną na towarzystwo ubezpieczeniowe, czyli za określone szkody, co do których istnieje nasza odpowiedzialność, roszczenia przejmuje firma ubezpieczeniowa. Warunki, na których ma to miejsce, określone są poprzez ogólne warunki ubezpieczenia, ustawę, bądź też rozporządzenie w zależności od przedmiotu ubezpieczenia.

Ubezpieczenia OC dzielą się na obowiązkowe i dobrowolne. Ubezpieczenia OC obowiązkowe to te, których wymóg posiadania uregulowany jest poprzez ustawę lub rozporządzenie. Może to być dla przykładu OC posiadacza pojazdu lub OC obowiązkowe osoby wykonującej zawód brokera ubezpieczeniowego. Ubezpieczenia OC dobrowolne dają nam natomiast możliwość zabezpieczenia sfer naszego życia bądź działalności, co do których nie ma obowiązku posiadania ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Za przykład mogą nam tu posłużyć OC w życiu prywatnym lub prowadzonej działalności gospodarczej.

Różnice między ubezpieczeniami OC obowiązkowymi i dobrowolnymi wynikają też z formy dokumentów regulujących ich warunki. Dla ubezpieczeń obowiązkowych będą to ustawy i rozporządzenia, które określają przedmiot ubezpieczenia, zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeniowego, a często również sumę ubezpieczenia. Mamy więc w ich przypadku te same warunki ubezpieczenia bez względu na to, który zakład ubezpieczeniowy wybierzemy, a różnice zaczną pojawiać się w kwestiach wysokości składki, ilości rat lub procedury likwidacji szkody.

Ubezpieczenia obowiązkowe mieć musimy. Nikt jednak siłą nie zaciągnie nas do firmy ubezpieczeniowej i nie zmusi do ich zawarcia. Zabezpieczają one jednak ważne sfery naszego życia. Dajmy na to ubezpieczenie OC komunikacyjne i wyobraźmy sobie następującą sytuację. Jedziemy autostradą we mgle. Silnik naszego samochodu gaśnie i ten staje w miejscu. Kolejne pojazdy za nami z uwagi na ograniczoną widoczność nie mają dostatecznie dużo czasu na reakcję i wpadają na nas i na siebie nawzajem. Wina za zdarzenie spadnie na nas, a odszkodowania mogą sięgnąć setek tysięcy złotych lub nawet więcej. Wysoka suma odszkodowań wyniknie przede wszystkim ze szkód osobowych, ponieważ w ostatnich latach średnie odszkodowanie orzekane przez sądy w szkodach osobowych ofiar wypadku to kwoty rzędu dziesiątek tysięcy złotych i z roku na rok rosną. Taka sytuacja może skutecznie pogrzebać nasze finanse na lata lub całe życie jeśli nie posiadaliśmy ubezpieczenia obowiązkowego. A co jeśli mieliśmy OC pojazdu? Aktualnie obowiązująca suma ubezpieczenia OC komunikacyjnego to w szkodach na mieniu 1 000 000 EUR, a w szkodach na osobie 5 000 000 EUR [źródło - strona biura Rzecznika Finansowego]. To wysokie sumy, które w przeważającej większości wypadków nie zostaną wyczerpane. Pozostaje jeszcze kwestia kar za brak posiadania ubezpieczeń obowiązkowych, a te wielokrotnie przewyższają składki roczne za ich wykupienie. Trzeba przy tym zaznaczyć, że właściwe służby są coraz skuteczniejsze w ich egzekwowaniu.

Ubezpieczenia OC dobrowolne mieć możemy. Pytanie czy warto. Podstawowym ubezpieczeniem OC dobrowolnym, z którym każdy z nas bezpośrednio lub pośrednio się styka, jest ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym dołączane zazwyczaj do ubezpieczeń mieszkań i domów. W zależności od od zakresu może chronić naszą odpowiedzialność cywilną na terenie zajmowanego lokum, całej Polski, Europy lub świata. Ubezpieczenie takie może obejmować swoją ochroną również pozostałych domowników. Jest ono zwykle przedstawiane jako ubezpieczenie od zalania sąsiada niżej lub nieodśnieżonego chodnika przed domem, ale moim zdaniem ubezpieczenie takie może okazać się bardzo przydatne w sytuacji np. przypadkowego uszkodzenia oglądanego przez nas sprzętu w sklepie, zarysowania samochodu sąsiada przez nasze dziecko, wypadku spowodowanego w trakcie jazdy rowerem i wielu innych. Osobną kwestią jest to, że konieczność posiadania przez nas dobrowolnego OC może zostać na nas niejako wymuszona np. umowa najmu może wymagać od nas posiadanie OC najemcy lub treść umowy z odbiorcą towaru może wymagać od nas jako przedsiębiorcy konieczność posiadania dobrowolnego OC przewoźnika.

Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zabezpieczają wiele sfer naszego życia. Ich posiadanie na pierwszy rzut oka nie daje namacalnych korzyści, ponieważ chociażby my sami nigdy nie dostaniemy odszkodowania z własnego OC, ale biorąc pod uwagę ogrom ich zalet moi zdaniem nie warto się przed nimi wzbraniać. Myślę tutaj zarówno o ubezpieczeniach obowiązkowych jak i dobrowolnych. Potencjalna oszczędność na składce ubezpieczeniowej może okazać się pomijalna w porównaniu z perspektywą wypłaty z własnej kieszeni nierzadko kolosalnych odszkodowań. W końcu spokojny sen jest bezcenny.